مروری بر کاربرد روش پراش‌سنجی اشعه ایکس در اندازه‌گیری تنش پسماند

author

سهند حصولی مدرس مدعو / دانشگاه صنعتی سهند تبریز

Abstract:

تنش پسماند تنشی است که پس از حذف تمامی تنش‌های اعمالی در نمونه باقی می‌ماند. تنش پسماند از آن جهت اهمیت دارد که سریعاً آشکار نمی‌شود ولی می‌تواند با تنش‌های اعمالی ترکیب‌شده و موجب شکست پیش‌بینی‌نشده در زیر مقدار (سطح) شکست در نمونه بدون تنش پسماند شود. پراش سنجی شاید به یکی از مهم‌ترین روش‌های غیرمخرب اندازه‌گیری تنش پسماند در مواد کریستالی و مواد مهندسی تبدیل شده است. اصول این روش ساده است و از شبکه کریستالی به عنوان استرین گیج (کرنش‌سنج) اتمی استفاه می‌شود. افزایش و یا کاهش فاصله شبکه‌ای به شکل جابجایی (شیفت) زاویه‌ای در مکان پک‌های پراش ثبت می‌شود. پراش سنجی حساس به جزء الاستیک کرنش است و کرنش می‌تواند با استفاده از ضرایب مناسب الاستیک جهت اندازه‌گیری تنش استفاده شود. سه نوع اشعه اصلی در دسترس با طول موج‌های مختلف برای اندازه‌گیری فواصل شبکه‌ای مناسب است که شامل: الکترون، فوتون‌های اشعه ایکس و اشعه نوترون می‌باشد. این 3 اشعه عمق‌های نفوذ بسیار مختلفی را در موارد کریستالی فراهم می‌کنند و در نتیجه کاربره آن‌ها نیز تا حدودی متفاوت است. در این مقاله اصول اصلی اندازه‌گیری کرنش با استفاده از پراش‌سنجی اشعه ایکس بررسی شده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

مروری بر کاربرد روش اثرگذاری نانو در اندازه‌گیری تنش پسماند

تنش پسماند تنشی است که در یک جسم جامد بدون اعمال تنش خارجی وجود دارد. منشأ آن ناشی از عدم تطابق بین نواحی مختلف ریزساختاری در ماده است و بسته به فرایند تولید قطعه ممکن است در گسترة وسیعی از قطعات صنعتی موجود باشد و اثر قابل توجهی را بر عملکرد آنها بگذارد. بنابراین اندازه‌گیری و شناخت تنش پسماند در قطعات مهندسی از منظر علمی و فناوری بسیار مهم است. روش اثرگذاری نانو از جمله روش‌های اندازه گیری تن...

full text

تحلیل اثر روش تعیین موقعیت قله منحنی پراش در اندازه گیری تنش پسماند به روش استاندارد پراش اشعه ایکس

روش استاندارد پراش اشعه ایکس از پرکاربردترین روش های غیرمخرب اندازه گیری تنش پسماند، مخصوصاً در صنایع حساس نظامی، هسته ای و هوافضا می باشد. این روش، برای تعیین تنش پسماند از تغییرات فاصله بین صفحات کریستالی به عنوان کرنش استفاده می کند. با توجه به قانون براگ، میزان دقت در اندازه گیری فاصله بین صفحات کریستالی به میزان دقت در تعیین موقعیت قله منحنی پراش وابسته می باشد. بنابراین، میزان دقت در انداز...

full text